Opublikowano: 13 październik 2016

Odsłony: 1608

Zakład karny w Rzeszowie jest jednym z największych ośrodków penitencjarnych w Polsce. Jest ośrodkiem zamkniętym, w którym panują określone zasady. 23 godziny w celi, jedna godzina spaceru.

Funkcjonuje tam 11 oddziałów mieszkalnych dla tymczasowo aresztowanych, skazanych recydywistów , skazanych odbywających karę pozbawienia wolności po raz pierwszy w zakładzie karnym typu zamkniętego, półotwartego i otwartego, skazanych z niepsychotycznymi zaburzeniami psychicznymi lub upośledzonych umysłowo, w tym sprawców przestępstw przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, skazanych uzależnionych od środków odurzających lub psychotropowych, skazanych stwarzających poważne zagrożenie społeczne, albo poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa jednostki oraz ośrodek diagnostyczny. Od 2007 roku przebywają w tym zakładzie tylko mężczyźni. Na jednego wychowawcę przypada około 40 osadzonych. Na ten moment Zakład ma możliwość, by przebywało w nim nawet do 1270 więźniów. Osadzone są tu osoby od 17 roku życia do osób starszych, mających nawet ponad 70 lat.

Centrum kulturalno – oświatowe

Aby móc pomóc osadzonym i zagospodarować im dzień w ramach resocjalizacji odbywają się zajęcia kulturalno – oświatowe, które dają możliwość rozwoju osobowości, które trafiają tutaj z różnymi bagażami doświadczeń. Więźniowie udzielają się poprzez tworzenie gazetek oraz audycji w radiowęźle. Taka audycja wymaga od nich wiele czasu i dużo poświęcenia. Prowadzone są m.in. magazyny kulturalne, audycje historyczne i motoryzacyjne. Takie słuchowiska mają przede wszystkim charakter rozrywkowy, ale mają też za zadanie uczyć i być rodzajem i środkiem kuracji terapeutycznej.

Podkultura więzienna

W więzieniach tworzy się podkultura przestępcza, która może mieć charakter niemalże kibolowski. Hierarchia w takiej grupie jest bardzo ważna . Przede wszystkim liczy się siła wpływów i wartość pieniędzy. Nadrzędny jest więzień podziwiany przez innych. Powinien też dysponować siłą fizyczną. Takie grupy mogą dokonywać aktów agresji wobec współwięźniów bądź pracowników zakładu.

Formy zachowań, okaleczania i łamania zasad

Okaleczanie siebie jest powszechnym zjawiskiem w zakładach karnych. Takie zachowania mają zwykle na celu zwrócenie na siebie uwagi lub wymuszenie jakiejś decyzji na wychowawcy. Metody jakie stosują osadzeni to np. przebijanie się metalowymi przedmiotami oraz okaleczanie się żyletkami czy brzytwami.  Wszelkie narzędzia wykonane przez więźniów w momencie ich wykrycia zostają konfiskowane. Są to między innymi sprzęty do robienia tatuaży, grzałki i inne. W więzieniach dochodzi także do przemyceń środków odurzających. Topowym narkotykiem wśród więźniów jest mieszanina marihuany ze strychniną - trucizną na szczury. Alternatywą w przemycaniu narkotyków są paczki dostarczane więźniom. Od lipca 2015 roku mogą to być jedynie artykuły związane z pielęgnacją higieny osobistej.

Praca dla więźniów

Nową perspektywą dla skazanych jest rządowy program pracy dla więźniów. We wrześniu 2016 roku więźniowie rozpoczęli odpłatną pracę związaną z przetwórstwem. Ma ona na celu zapewnienie więźniowi środków do życia, poczucia wartości oraz dać możliwości kontynuowania zatrudnienia po opuszczeniu jednostki penitencjarnej. Inni zatrudnieni są w zakładzie jako pracownicy fizyczni, czy w schroniskach jako opiekuni. Osadzeni zatrudniani są również w zakładzie: w pralni, kuchni, bibliotece, jako świetlicowi czy fryzjerzy.

Film „Za pięć dwunasta”

Produkcja ta została sfilmowana w ośrodku w Rzeszowie. Przestawia ona życie w więzieniu osadzonych. Każdy trafił do zakładu z różnym doświadczeniem i  różnymi czynami. Ich win nie można  zapomnieć, ale oni sami przechodząc przez czyn przestępczy po upływie czasu, przechodzą przemianę samego siebie. Film ma na celu pokazać jak żyje się w więzieniu od innej strony. Nie jest to jedynie 23-godzinne przebywanie w celi i godzinny spacer. Czas wypełnia się możliwe jak największą ilością zajęć i spotkań, rozmów z wychowawcami. Obraz więzienia jaki mogłem zobaczyć zupełnie nie przypomina tego, który jest kreowany przez media i społeczeństwo.

Jakub Bembenik